BİPOLAR BOZUKLUKTA GENEL SAĞLIK (*)

‘ Yaşamayı seviyorum. Bazen çılgınca, çaresizce aniden kendimi çok mutsuz hissediyorum, acılar içinde kıvranıyorum, ama bununla birlikte biliyorum ki hala yaşıyor olmak ne büyük bir şeydir’ Agatha Christie (İngiliz polisiye yazarı. 1890-1976) Bipolar bozukluk hastalarının birçoğu ruh sağlıkları ile olduğu kadar fiziksel sağlıkları ile de uğraşırlar. Bunun birçok farklı sebebi bulunmaktadır. Bipolar bozukluğun belirtileri sağlıklı ve dengeli bir yaşamı zorlaştırır ve sigara, alkol ve uyuşturu madde kullanımı gibi bazı sağlığa zararlı alışkanlıkları tetikleyebilir. Ayrıca bipolar bozukluğun tedavisi için kullanılan ilaçların bazı yan etkileri de genel sağlığı bozucu sonuçlara yol açabilir. Ve bipolar bozukluğun başka birtakım fiziksel ve ruhsal hastalıklarla (ek hastalık) birlikte görülme olasılığı vardır. Her ne kadar bu rehberin amacı sizin hayatınızı nasıl sağlıklı yaşayacağınızı anlatmak değilse de –ne kadar egzersiz yapacağınıza, ne yiyeceğinize siz kendiniz karar verebilirsiniz- bipolar bozuklukla başa çıkmada genel sağlığınıza dikkat etmenizin faydalarını vurgulamaya değer. Bunlar: Diyet Bipolar bozukluğunuz olsa da olmasa da sağlıklı beslenmeye dikkat etmelisiniz. Özellikle bazı tedaviler bipolar bozukluklu hastalarda fazla kilo alımı ve obesite riskini yükseltebilmektedirler. Bu nedenle; az yağlı yemekler, taze sebzeler, yağlı balıklar, ve tüm hububatlar önerilmektedir Fiziksel egzersiz Fiziksel egzersiz programları sadece kilonuzu kontrol etmekle kalmaz, aynı zamanda ruhsal sağlığınızı da iyileştirir. Egzersiz sırasında ruhsal durumunuzu düzelten hormonların salgılandığı bilinmektedir. Egzersiz yaşamınızda sağlıklı bir alışkanlık olacak ve uyku kalitenizi yükseltecektir. Uyku Bipolar bozuklukta sağlıklı uyku çok önemlidir. Az uyku manik dönemi tetikleyebilirken, fazla uyku depresyon döneminin erken belirtisi olabilir. Güzel bir gece uykusu için bazı küçük tavsiyeler şunlardır: Yatağa yatışınızı bir düzene sokun Her gece aynı saatte yatağa girin Her sabah aynı saatte kalkın Yatmadan önce çay, kahve, kola gibi içeceklerden sakının Alkol kullanmayın Fiziksel egzersiz yapın Yatmadan önce ılık bir şeyler için Rahatlatıcı müzikler ve meditasyon gibi teknikler deneyin Sizi uykusuz bırakan endişelerinizi tanımlayın ve üzerine gidin Diş temizliği Bipolar bozukluğu olan kimselerde diş sağlığı problemleri oldukça sık görülmektedir. Bu ilaç tedavisi yüzünden ağzın kurumasından ya da depresyon dönemlerinde görülen ihmalden kaynaklanıyor olabilir. Bu yüzden diş hekiminize tedaviniz hakkında bilgi vermeli ve ağız sağlığınız konusunda onun tavsiyelerine göre hareket etmelisiniz. İçki alışkanlığı Aşırı miktarda içki içmek depresyon ya da mani dönemlerini tetikleyici olabilmektedir. Ayrıca alkolizm ve bipolar bozukluk arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Bu yüzden alkol kullanımı ya sonlandırılmalı ya da en az düzeye çekilmelidir. Sigara kullanımı Sigara içmek bipolar bozuklukla ilgili şikayetlerinizi arttırmaz ama bipolar bozukluk bulguları yüzünden normale göre daha fazla sigara içiyor olabilirsiniz. Bu yüzden en güzeli mümkünse sigara içmemektir. Haplar Esrar, ekstazi ve kokain gibi uyuşturucuların hepsi bipolar dönemleri tetikleyebilmekte ve ilaç tedavinize engel olabilmektedir. Eşlik eden durumlar Bipolar bozukluğu olan kimselerde aynı zamanda sıklıkla anksiyete, sosyal fobi ya da panik bozukluk gibi diğer ruhsal sorunlar görülebilmektedir. Ayrıca tiroid bozuklukları, kalp sorunları, şeker hastalığı gibi bazı fiziksel hastalıklar da görülebilmektedir. Bütün bu diğer eşlik eden hastalıkların kontrol altına alınması ve tedavinin tüm bunlar hesaba katılarak düzenlenmesi oldukça önemlidir. Damgalanma ve Tecrit Bipolar bozukluk hastalarını ve yakınlarını etkileyen, hastalık ve hastalarla ile ilgili birçok bilgi eksikliği ve önyargılar bulunmaktadır. Bütün bunlar bazı sıkıntılı durumlara neden olabilmekte, bazen kişilerin dışlanmasına ve yabancılaştırılmasına yol açabilmektedir. Hastalığınız hakkında ne kadar fazla şey öğrenirseniz, damgalanmaya karşı daha donanımlı bir şekilde mücadele edebilirsiniz. Eğer genel sağlığınızla ilgili herhangi bir şüpheniz ve ya sorununuz varsa sağlık ekibinizle bunları mutlaka paylaşın. (*) Bipolar bozuklukla yaşamayı öğrenmek (Yardımcı Rehber) - Bristol-Myers Squibb Company işbirliği ile Otsuka Pharmaceutical Europe, Ltd. Tarafından yayınlanmıştır. 2011