Bipolar Bozukluk Hastası mıyım?(*)

‘ Babamın benim üzerinde derin bir etkisi vardır, o bir mecnundu.’ Spike Milligan (İrlandalı komedyen. 1918-2002) Bipolar bozukluğun talihsiz yanlarında biri pek çok hastanın yıllarca yanlış tanılarla takip edilmiş ya da hiç tanı almamış olmasıdır. Bu da yetersiz tedavi aldıkları ya da hiç almadıkları anlamına gelmektedir. Ruhsal durumları git gide kötüleşir, fiziksel sağlıkları da bozulabilir ve onların ve çevrelerindekilerin yaşamlarına fark edilmeyen zararlar verilebilir. Bu nedenlerle erken tanı çok önemlidir. Ancak bipolar bozukluk kendi kendinize tanı koymaya çalışabileceğiniz bir hastalık değildir. Doğru tanı için doktorunuza danışmanız gerekir. Bu kitap gibi rehber kitaplarda belirtiler ve risk faktörleri listelerini bulabilirsiniz.İnternette hastalığınızı değerlendirmenize yardımcı olacağını iddia eden pek çok site vardır, ancak bunlar sadece kabaca fikir verir. Uygun tıbbi değerlendirmenin yerini tutamazlar. Aslında bipolar bozukluktaki belirtilere benzer belirtilere sahip pek çok durum olabilir. Bu nedenle eğer ruh sağlığınızla ilgili her hangi bir sorununuz varsa, gecikmeden bir doktora başvurmak çok önemlidir. Herkes bipolar bozukluk hastası olabilir. Bu durum erkekleri, kadınları, çocukları ve ergenleri etkileyebilir. Ancak, bazı kişilerin diğerlerinden daha yüksek risk taşıdığı düşünülmektedir. Risk faktörleri şunlardır: - Aile öyküsü (eğer yakın akrabanız bipolar bozukluk hastası ise, sizin için risk artmış olabilir) - Madde ya da alkol kötüye kullanımı - Stresli yaşam olayları- bipolar bozukluk her hangi bir stresli durumla tetiklenebilir. Bu rahatsız edici (boşanma, sevilen birinin kaybı gibi) ya da olumlu (evlenmek gibi) bir olay olabilir - Hastalık- fiziksel hastalıklar bazen bipolar bozukluğu tetikleyebilir - Gece nöbeti ya da vardiyası olan işlerde çalışmak- uyku düzeninin bozulması bipolar bozukluğun başlaması ile ilişkili olabilir. Bipolar bozukluk çok farklı belirti ve bulgularla başlayabilir ve bu bireyden bireye farklılıklar gösterir. Tek başına bu belirtilerden hiç biri bipolar bozukluğunuz olduğu anlamına gelmez. Ancak, bu belirtilerden bazılarının aynı anda olduğunu fark ederseniz, ya da manik belirtilerden depresif belirtilere kaydığınızı hissederseniz, tıbbi yardım için başvurmalısınız. Mani belirtileri - Kendine güvende artış - Yargılamanın bozulması - İritabilite (kavgaya yatkınlık) - Gergin ya da ani hareketler - Uyku ihtiyacının azalması - Enerji artışı - Aşırı para harcama - Yapabilecekleri ile ilgili gerçekdışı inanışlar - Libido (cinsel dürtü) artışı - Konuşma hızı ve içeriğinde normale göre artış - Yabancılarla tartışmaya başlama - Taşkın duygudurumu (aşırı coşkulu), hayalperest ve hiç olmadığı kadar iyi hissetme - Çok gülme (komik olmayan şeylere bile) - Pek çok yeni ve heyecan verici fikire sahip olma - Bir düşünceden diğerine atlama - Odaklanma (konsantrasyon) güçlüğü - Düşünmeden hızlı kararlar verme - Pek çok değişiklik ve plan yapma - Geceleri geç saatlerde diğerlerini telefonla arama - Çok fazla alkol tüketme ya da ilaç kötüye kullanma Depresyon Belirtileri - Üzgün, sıkıntılı ya da boşlukta hissetme - Neredeyse tüm etkinliklere karşı ilgi ve isteğin kaybolması - Baş etme güçlükleri - İyi düşünememek-unutkan olmak, düşüncenin yavaşlaması - Uykuya dalmakta güçlük ve erken uyanmak - Uyku artışı. Tüm günü yatakta geçirmek - Belirgin kilo artışı ya da kaybı - Artmış ya da azalmış iştah - Enerji yoksunluğu - Çoğu zaman yorgun hissetme - Aşırı endişelenme ve tükenmiş hissetme - Fiziksel sağlığın bozulması - Dış görünüşünü ihmal etmek-tuhaf ya da uygunsuz giyinmek - Kişisel bakımını, temizliğini ihmal etmek - Günlük rutin işleri yapmakta yetersizlik - İntihar düşünceleri - Odaklanamama-kitap okumada güçlük, TV bile izleyememe - Bipolar bozukluk hastaları bazen aynı anda hem manik hem de depresif belirtilerden yakınabilir. Bu, ‘karma dönem’ diye adlandırılır. Örneğin, çok hareketli ve sinirli hissediyor, çok konuşuyorken, aynı zamanda üzgün ve umutsuz hissediyor olabilirsiniz (*) Bipolar bozuklukla yaşamayı öğrenmek (Yardımcı Rehber) - Bristol-Myers Squibb Company işbirliği ile Otsuka Pharmaceutical Europe, Ltd. Tarafından yayınlanmıştır. 2011