PANİK ATAK - 1

Panik Atak Nedir? Panik atak bir psikiyatrik bozukluk hastalığıdır. İnsanların yaşadığı sıkıntıların bir nöbet halinde dışavurumu şeklinde de tanımlanabilir. Panik atak nöbeti geçiren kişi; kalp atımında düzensizlik ve ağrı, nefes alamama, düşüncelerin dağılması, beden işaretleriyle beraber endişe ve panik duygusu yaşar. 3 dk ile 15 dk arasında değişen bu nöbetler bir ay içinde sık sık tekrarlıyor ve kişi her an nöbet yaşayacağı endişesiyle yaşıyorsa, hastalığın diğer parçaları gelişmeye başlayabilir. Panik nöbetler yaşayan kişide, bu oluşumların heran olabileceği düşüncesi bazı kaçınmaları ortaya çıkarır -örneğin tek başına kalamama endişesi- ve fobiler oluşur. Panik Bozukluk Tanımı Halk arasında yaygın olarak panik atak olarak bilinmekle birlikte bu sendromun asıl adı panik bozukluktur. Panik atak ya da panik nöbet olarak tanımlanan durum ise, bu bozukluğun temel parçalarından birini oluşturan, ani, beklenmedik biçimde gelen beden belirtilerinin eşlik ettiği şiddetli kaygı ve korku ataklarıdır. Ama Panik bozukluk sadece bu panik nöbetlerden oluşmaz. Beklenti endişesi ve kaçınma dediğimiz fobi benzeri durumlar da hastalığın temel parçalarıdır. Panik bozukluk hemen her zaman bir panik nöbet geçirilmesi ile başlar. Bu ilk panik nöbetler herhangi bir zamanda, beklenmedik biçimde ve neredeyse hiç ön belirti vermeden aniden gelirler. Bir çok hasta bu ilk nöbette acil olarak bir hastaneye ya da bir kliniğe gitme ihtiyacı duyar. Çok az kişi bu şiddetli nöbetleri yardım aramadan ya da almadan atlatabilir. Ancak panik nöbet geçiren herkes panik bozukluğa yakalanmaz. Şiddetli bir nöbet yaşayan ya da bu nöbetleri arka arkaya sık yaşayan bireyler, içinde bulundukları diğer stres durumlarının da katkısıyla panik bozukluğa sürüklenirler. Panik bozukluğa sürükleniş sürecini destekleyen ikinci aşama, kişide bu nöbetlere dair aşırı zihinsel meşguliyet ve bu nöbetlerin tekrar yaşanabileceğine dair derin endişeler gelişmesidir. ‘Beklenti endişesi’ olarak tanımladığımız bu ikinci aşamanın da baskınlaşması ile panik bozukluk belirginleşmeye başlar. Her hastada olmasa da bir çok hastada üçüncü aşama olan kaçınma dönemi de tabloya eklenir. ‘Kaçınma’, panik atak geçirme ile ilgili korku ve endişeleri belirginleşmiş bireyin bu nöbetleri geçirebileceğini düşündüğü ortam ve durumlardan uzak kalma çabaları ve stratejileri geliştirme sürecine verilen genel addır. Örneğin kalp krizi geçirebileceğini düşünen kişinin spor yapmaktan kaçınması, bayılabileceğini düşünen kişinin yanında hep birilerini bulundurma çabası, ya da acil servise gitme ihtiyacı olabileceğini düşünen kişinin trafik tıkanıklığı kaygısı ile yola çıkmaması, yine farklı tıbbi sorunlar yaşabileceği endişesi ile uzun mesafeli yolculuklardan kaçınması vb. gibi önlemler geliştirmesi kaçınma stratejilerine bazı örneklerdir. Ancak bir süre sonra bu kaçınmaların bazıları fobiye dönüşerek hastalığın sorun yaratan bir parçası haline gelebilirler. Bu noktaya gelindiğinde ne yazık ki panik bozukluk kişinin yaşam alanını sinsice daraltmaya başlar, çalışma koşullarını güçleştirir ve insanı ilişkilerinde başkalarına bağımlı hale getirebilir. Panik Bozukluk Belirtileri Her panik bozukluğa sahip birey aynı belirtilere sahip değildir. Yine panik bozukluğu olan her birey her zaman aynı belirti kümesinde kalmaz, hastalık belirtileri değişebilir. Örneğin bir hastamızda önceleri kalp krizini taklit eden panik nöbetleri varken, daha sonra aklını kaybetme korkuları içeren, vb. panik nöbetler gelişebilir. Bu nedenle, her hastanın bazı belirtilerini yaşadığı bu sendromun, belirtilerinin çok daha detaylı aktarılması gerekir. Ancak panik bozukluğun göründüğünden çok daha fazla açık ya da gizli belirtileri vardır ve hem sınıflandırılması hem de tümünün aktarılması kolay değildir. Aşağıda Panik Atak Dostları Derneği olarak bizim geliştirip kullandığımız, belirtilerin dört başlık altında tasnif edildiği listemizi bulacaksınız. Bu liste en çok görülen belirtileri içerir. Ama sizin yaşadığınız, bu listede bulunmayan belirtiler de olabilir. Panik Bozukluk Belirti Listesi 1. Beden Belirtileri: Bedende gerçekten yaşanan, ama olduğundan abartılı ve yüksek algılanan duyumlardır. Bunlar, - Hızlı ve şiddetli kalp atışları, - Düzensiz kalp atışları ve göğüste sıkışma hissi, - Tansiyonun yükselmesi, başta basınç ve boyunda gerginlik hissi - Her tarafta sıcaklık hissetmek - Hızlı nefes alıp verme - Göğüste basınç - Hava açlığı nefes alma zorluğu - Ağız kuruluğu - Boğazda yumruk hissi - Ellerde titreme - Diz ve bacaklarda güçsüzlük veya esneklik - Ellerde, ayaklarda ve yüzde karıncalanma - Avuç içlerinde terleme - Soğuk ve ıslak eller - Kısmen felce uğramışlık duygusu - Baş dönmesi, sersemlik, göz kararması - İç titremesi, titreme duygusu - Bayılacakmış hissi - Bulantı veya ishal - Ani şiddetli mide gazı ve midede basınç hissi - Mideye bir şey çöküyor ya da yanma hissi – Midede titreme, heyecan - Bulanık görme - Açık olarak (net olarak) düşünememe - Gerçek dışılık hissi (rüyada gibiyim) - Çevreyi ya da bedeni değişmiş algılama hissi. - Ve diğer belirtilerdir. PANDOST, Panik Atak ve Anksiyete Dostları Derneği’ne teşekkürlerimle.